نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• محمد مجتبی زاده

گروه برنامه ریزی علوم اداری و مدیریت، دانشکده علوم انسانی واحد خدابنده، دانشگاه آزاد اسلامی، خدابنده، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف طراحی و اعتباریابی الگوی فرهنگی برای نظام آموزش عالی ایران با رویکرد اسلامی-ایرانی انجام شده است. برای انجام این پژوهش، از روش تحقیق ترکیبی با طرح اکتشافی– مدل توسعه‌ی ابزار استفاده شده است. ابتدا در بخش کیفی پژوهش با استفاده از روش نظریه­ی زمینه­ای و مصاحبه با 19 نفر از خبرگان آموزش عالی، پرسش­نامه­ای با 4 عامل، 14 ملاک و 64 شاخص طراحی شد. سپس، در بخش کمی، پرسش‌نامه طراحی شده در یک مطالعه مقدماتی روی 36 نفر از خبرگان آموزش عالی ایران اجرا شد. بر اساس بازخوردهای دریافتی به اصلاح پرسش­نامه اقدام شد. سپس، نسخه­ی نهایی و اصلاح شده‌ی آن در اختیار 250 نفر از خبرگان آموزش عالی کشور قرار داده شد. اعتبار پرسش‌نامه توسط صاحب­نظران تأیید شده و پایایی آن به وسیله آلفای کرونباخ (954/0) محاسبه گردید. در بخش کیفی پژوهش از روش نمونه­گیری هدفمند غیر احتمالی و در بخش کمی از روش نمونه­گیری طبقه­ای تصادفی استفاده شد. برای آزمون ابزار اندازه­گیری مزبور، از تحلیل مدل­یابی معادلات ساختاری استفاده شد. در بخش کیفی، در مرحله‌ی اول کدگذاری باز، 76 مفهوم به دست آمد. داده‌های مرحله‌ی دوم کدگذاری باز، در قالب 64 مفهوم و 14 مقوله عمده طبقه‌بندی شد. در مرحله‌ی کدگذاری محوری، در قالب کدگذاری نظری، 4 مقوله‌ی نظری تعیین شد. سپس، برحسب ویژگی‌های شرایطی، تعاملی/ فرایندی و پیامدی، طبقه‌بندی شد. در مرحله‌ی کدگذاری انتخابی، مقوله‌ی فرهنگ برتر، فرهنگ اسلامی-ایرانی، به‌عنوان مقوله مرکزی انتخاب شد. در بخش کمی، با انجام تحلیل عاملی مرتبه­ی اول، تمامی عوامل مورد تأیید قرار گرفت. نتایج تحلیل عاملی تأییدی مرتبه­ی دوم نیز نشان داد که تمام 14 عامل دارای بار عاملی کافی جهت پیش­بینی الگوی فرهنگی برای نظام آموزش عالی ایران با رویکرد اسلامی-ایرانی است. همچنین، شاخص­های برازش، (CMIN/DF) برابر با 896/1، (RMSEA) برابر با 38/0،  (GFI) برابر با 991/0، (AGFI) برابر با 921/0، (CFI) برابر با 942/0، (NFI) برابر با 961/0، (TLI) برابر با 000/1، (IFI) برابر با 919/0 و  (RFI) برابر با 934/0 نشان می­دهد، الگوی فرهنگی طراحی شده با رویکرد اسلامی-ایرانی برای نظام آموزش عالی ایران از برازش بسیار مطلوبی برخوردار است.الگوی طراحی شده در پژوهش حاضر، داری مفهومی پیچیده و چندبعدی بود. این الگو در صورتی کارکرد مثبت خواهد داشت، که بسان یک کلیت واحد به تمامی ابعاد آن به طور یکسان توجه شود.

کلیدواژه‌ها

• الگوی اسلامی-ایرانی
• فرهنگ
• آموزش عالی
• نظریه زمینه‌ای
• روش تحقیق ترکیبی

عنوان مقاله [English]

Designing and Validation of a Cultural Model for Iranian Higher tem Based on an Islamic-Iranian Approach Education Sys

نویسنده [English]

• Mohammad Mojtabazadeh

Assistant Professor of Management and Administration Science, Faculty of Humanities, Khodabandeh Branch, Islamic Azad University, Khodabandeh, Iran

چکیده [English]

The present s tudy was conducted with the aim of designing and validating a cultural
model based on an Islamic-Iranian approach for the Iranian higher education sys tem. A
mixed method of explorative plan-tool development model was used. In the firs t place, in
the qualitative s tudy, a ques tionnaire consis ted of 4 factors, 14 criteria and 64 indicators
were designed by using the method of Grounded Theory and interview with 9 experts. In
the next s tep, in the quantitative section, the designed ques tionnaire was conducted on 36
members of Iranian experts with higher education. Based on the received feedbacks, the
ques tionnaire was revised, Then, the final and modified version was dis tributed among
150 experts in different City of Iran. The validity of the ques tionnaire was confirmed by
experts and its reliability was calculated by Cronbach’s alpha which was equal to (0/954).
Non-probability purposive sampling method was used in the qualitative part of the s tudy,
whereas classified random sampling method was applied in the quantitative part. In addition,
analysis of s tructural equation modeling was used for tes ting the mentioned model. In
the firs t phase of open coding, 76 concepts were obtained. The data of the second phase of
open coding were classified in 64 concepts and 14 major categories. In axial coding s tage,
4 theoretical codes were determined. Then, in terms of condition, interactive/process and
outcome characteris tics was classified. In selective coding, category of Superior culture,
Islamic-Iranian culture, as the central category where selected. By doing confirmatory
factor analysis, all factors were approved. The results of second-order confirmatory factor
analysis also showed that all 14 factors are sufficient factors loading to prediction of
cultural model based on Islamic-Iranian approach for Higher Education Sys tem in Iran.
The goodness of fit indices (GFI) were: (CMIN.DF) which equals to 1.896, (RMSEA)
= 0.038, (GFI) = 0.991, (AGFI) = 0.921, (CFI) = 0.942, (NNFI) = 0.961, (TLI) = 1.000,
(IFI) = 0.919 and (RFI) = 0.934. The results of s tatis tical tes ts display that the designed
model enjoys very favorable fitness for a cultural model based on Islamic-Iranian approach
for the Iranian universities. Also, the model designed in this s tudy is a complex
and multidimensional concept. This model will have a positive function, only if it is
considered as a single totality equal due attention is paid to all its aspects.

کلیدواژه‌ها [English]

• Islamic-Iranian Model
• culture
• higher education
• Grounded Theory
• mixed research method