نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تربیت مدرس - دانشجو دانشکاه امام صادق (ع) - مدرس صدا و سیما - گوینده خبر شبکه یک

2 استاد دانشگاه تهران

3 استاد دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

پژوهش حاضر با موضوع بررسی تحولات معنایی خانواده در اسناد بالادستی و در این مجال اسناد منتسب به رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران صورت گرفته است. هدف از این بررسی، مطالعه سیر تحولات معنایی خانواده در اسنادی است که از جانب رهبر انقلاب است. از آنجا که خانواده نهادی با اهمیت برای جامعه است، همواره مسئله مورد توجه حکومت‌ها در راستای حمایت و جهت‌دهی به آن بوده است. خانواده همچنین مورد توجه کنشگران اجتماعی به جهت کارکردهای انسانی و عاطفی آن است. خانواده در میانه درک کنشگران از آن و همچنین فهم حکومت‌ها از آن سیر متفاوتی از تحولات معنایی را طی می کند. به نظر می‌آید در اسناد بالادستی جمهوری اسلامی و همینطور اسناد خاص منتسب به رهبری نیز این جریان حاکم است. این پژوهش در پی فهم مختصات تحول معنایی خانواده در اسناد منتسب به رهبر انقلاب اسلامی ایران، از روش تحلیل محتوای کیفی و صورت‌بندی مضمونی استفاده کرده است. نتیجه بررسی هفده سند صادره از جانب رهبر معظم انقلاب بیانگر آن است که این اسناد به‌ویژه در متأخرترین آن، به سمت درگیری عینی با تحولات ذهنی و کیفی خانواده و اعضای آن متمایل شده است. این امر می‌تواند به‌ واقع‌بینی بیشتر در فهم تحولات خانواده و سیاست‌گذاری عینی و وابسته به زمینه در حوزه با اهمیت خانواده منجر شده و از سیاست‌گذاری انتزاعی جلوگیری کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Family Semantic Transformations in Upper Documents Issued by the Supreme Leader of Islamic Republic of Iran

نویسندگان [English]

  • Fezzeh sadat Hosseini 1
  • Taghi Azad Armaki 2
  • Mehri Bahar 2
  • Hajar Azari 3

1 PhD candidate at TMU Professor assistant at ISUW News anchor at IRIB

2 Professor at TU

3 professor at TMU

چکیده [English]

Family is an important institution for society and its members.Therefore,it’s a focused issue for the governments in the direction of supporting and directing it towards the micro and macro goals.The family is also concerned with social activists in its human and emotional functions.Meanwhile,the family is influenced by streams and trends beyond direct control like international streams, and therefore affect the whole family institute and its members. States and governments understand and interpret the transformation of the families and their members for their desire to maintain the stability and order with delay. This delay is one of the areas of conflict between social activists,families and governments,because it creates a contradiction between the objective situation of the family and the supportive and regulatory policies of the family on the part of governments.This research seeks to understand the coordinates of semantic transformation of the family by examining the upper documents that determine and direct the family policy.The method of this research is qualitative content analyze and formulate a framework for understanding the family transformations in this category of documents. The results of the examination of seventeen documents issued by the Supreme Leader of the Islamic Republic of Iran indicate that these documents,especially in the latest ones, lead to objective conflict with the changes in the quality of life of the family and its members.This can lead to more realistic understanding of family transformations and objective and related to the ground policy-making in an important family district and to avoid abstract policy-making.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Family
  • transformation
  • meaning
  • upper document
  • content analysis
آزاد ارمکی، تقی (1386)، جامعه‌شناسی خانواده ایرانی، تهران: سمت. چاپ اول.
اعزازی، شهلا (1376)، ج‍ام‍ع‍ه‌ش‍ن‍اس‍ی‌ خ‍ان‍واده‌ ب‍ا ت‍اک‍ی‍د ب‍ر ن‍ق‍ش ، س‍اخ‍ت‍ار و ک‍ارک‍رد خ‍ان‍واده‌ در دوران‌ م‍ع‍اص‍ر، تهران: نشر روشنگران و مطالعات زنان، چ اول.
ایمان، محمدتقی (1392)، ارزیابی پارادایمی برنامه‌های توسعه جمهوری اسلامی ایران. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
باقری، شهلا (1383)، خانواده و سیاست‌گذاری اجتماعی در عرصه ملی و فراملی»، مطالعات راهبردی زنان، شماره 25، 179-152
بروجردی، اشرف (1394)، سهم سیاست‌های فرهنگی – اجتماعی در سیاست‌های کلی نظام، اسناد بالادستی و قوانین برنامه در ج.ا.ا ، جامعه پژوهی فرهنگی، شماره 3 (17)، 19-1
جلالی، محمد، مهدوی زاهد، مهدی (1396)،نسبت تحولات نهاد خانواده با نظریه دولت در ایران معاصر، راهبرد، دوره 26، شماره 82، 97-79
جمشیدی‌ها، غلامرضا؛ صادقی فسایی، سهیلا؛ لولا آور، منصوره (1392)، نگرش جامعه­ شناختی بر تأثیر فرهنگ مدرن از منظر جنسیتی بر تحولات خانواده در تهران، نشریه زن در فرهنگ و هنر، شماره2، 198-183
دورکیم، امیل (1394)، درباره تقسیم کار اجتماعی، تهران، ترجمه باقر پرهام، نشر مرکز
سعیدیان جزی، مریم، یراقی، سعیده (1394)، راهکارهای مقابله با فرهنگ غرب در خصوص مسئله زن در بیانات امام خامنه‌ای، پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی، شماره 12، 93-71
صادقی، سهیلا؛ عرفان منش، ایمان (1392)، تحلیل جامعه­ شناختی تأثیرات مدرن شدن بر خانواده ایرانی و ضرورت تدوین الگوی ایرانی اسلامی، زن در فرهنگ و هنر،شماره1، 84-63
عبدی، عباس ( 1393)، مقدمه‌ای بر پژوهش در جامعه‌شناسی خانواده در ایران، تهران: نشر نی
عرشی، ملیحه؛ شریفیان ثانی، مریم؛ تکفلی، مرضیه (1397)، سیاست­های فراگیر خانواده در ایران، فصلنامه رفاه اجتماعی، شماره 70، 140-108
عموزاده مهدی رجی، حنیف (1396)، سیاست‌گذاری خانواده و تغییرات اجتماعی در جمهوری اسلامی ایران، سیاست‌گذاری عمومی، دوره 3، شماره 1، 152-133
فاتحی، ابوالقاسم، اخلاصی، ابراهیم (1391)، گفتمان‌های اجتماعی زنان در پارادایم سنت و نوگرایی؛ مطالعه زنان هجده تا چهل سال شهر شیراز، معرفت فرهنگی اجتماعی، دوره 3، شماره 3، 122-101
کرمی صادق‌آبادی، زهرا و کلانتری، مهرداد (1392)، «تحلیل آرای مقام معظم رهبری پیرامون حقوق زنان در خانواده»، در ششمین کنگره ملی آسیب ­شناسی خانواده، تهران، پژوهشگاه خانواده دانشگاه شهید بهشتی
گیدنز، آنتونی (1379)، جهان رهاشده، ترجمه علی‌اصغر سعیدی، تهران: نشر توسعه
گیدنز، آنتونی (1382)، چشم‌انداز خانواده ، ترجمه محمدرضا جلایی پور، آفتاب، س 3، ش 29، 57-54
لولاآور، منصوره؛ شاهمرادی زواره، راضیه ( 1393)، واکاوی نقش اجتماعی زن از منظر آیت‌الله خامنه‌ای، نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان، شماره 1، 28-9
مجتهد سلیمانی، ابوالحسن، داوود آبادی، محمد و حسن‌زاده، صادق (1395)،تأثیر خانواده در تحقق اقتصاد مقاومتی در دیدگاه آیت ­الله خامنه ­ای، دهمین کنگره پیشگامان پیشرفت، تهران، مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت
Downe Wamboldt, B. (1992).Content Analysis: Method, application and Issues. Health care foe women international. Vol. 13 (3), p. 313-321
Hsieh, Husiu-Fang, Sara E E.Shanon (2005), Three approaches to content analysis, Qualitative Health research, Vol. 15 (6), p.
Krippendorff, K. (1980). Content Analysis: An introduction to its methodology. The sage commtext series, sage Publications Ltd, London
Lewis, J. & Gulliary, S. (2005). The adult workers model:family, gender and care: the search for new policy principles and the problems of a capalities. Economy and society, Vol. 34 (1), 76-104
Lincoln, Y. S & E. G. Guba (1985). Naturalistic Inquiry. Beverly Hills, Sage Publication Inc, NewburyPark, London: New Dehli
Mayring, P. (2000). Qualitative content analysis. Forum: Qualitative social research, Vol. 1 (2), p
Polit, D.F. & B. P. Hungler (1999). Nursing research. Principles and Methods. Philadelphia, Sixth (ed) J. B. Lippincott Company, New York: Baltimore
Robila, M. (2014). Family policies across the globe: development, impelentation and assessment. In M. Robila, Handbook of family policies across the globe, Newyork: springer. p:3-11