نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده معارف و اندیشه اسلامی دانشگاه تهران،

2 استادیار دانشکده معارف و اندیشه اسلامی دانشگاه تهران

3 دانشجوی دکترا دانشکده معارف و اندیشه اسلامی دانشگاه تهران

چکیده

تشکیل حکومت به‌طور قطع از مظاهر هر تمدنی است؛ چنانکه یکی از مقوله‌های مهم در حکومت‌داری، اهمیت به آراء عمومی و مشورت با مردم است. اینکه مشورت با مردم یکی از اقدامات مهم و بلکه بخشی از سیرة رسول خدا(ص) بوده است، امری غیرقابل انکار و بلکه غیرقابل تردید است، اما اینکه این مشورت‌ها در چه قلمروهایی و مبتنی بر چه مبانی‌ای بوده است، از مباحث مورد گفتگو و اختلاف نظر میان مورخان، مفسران و متکلمان است؛ چنان که راهبرد یا تاکتیک بودن این مشورت­ها که مسئلة اصلی این پژوهش را ساخته است، از مباحث مهم و دارای نتایج کاربردی برای اعصار مختلف فرهنگ، تمدن و حاکمیت اسلامی، به‌ویژه در نگاه به آینده و حرکت به‌سوی تمدن نوین اسلامی خواهد بود؛ مسئله­ای که کوشش می­شود به‌روش تحلیلی و رویکردی تلفیقی یعنی تاریخی‌ـ‌کلامی و مبتنی بر اسناد و مدارک تفسیری و تاریخی تبیین گردد. تشخیص راهبردی یا راهکُنشی بودن مشورت­های پیامبر به‌عنوان الگوی تمام عیار مسلمانان و نیز حاکمان اسلامی، که هدف اصلی این مقاله را تشکیل می­دهد، در نحوة مراجعه به‌آراء عمومی در حکومت­های اسلامی در اعصار مختلف، تأثیر مستقیم دارد. به‌نظر می­رسد مشورتهای رسول خدا (ص) در دو قلمرو سیاسی و نظامی بیشتر نمود داشته است و هریک از این قلمروها مبتنی بر امور عرفی بوده است؛ همچنانکه راهبردی بودن تمامی مشورتها نیز غیرقابل تردید است؛ مضاف به این که رسول خدا (ص) و به تبع ایشان مردم، بین امور عرفی و امور الهی که حکم شرعی درباره آنها وجود دارد، در مشورت کردن، تفکیک قائل می­شدند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The civilization approach to the Holy Quran (PBUH); Case Study: Consulting, Principles and Consequences

نویسندگان [English]

  • mohammad nasiri 1
  • ramezan rezayi 2
  • hosein zarekar 3

چکیده [English]

government formation is one of the manifestations of civilization so that one of the important issues in government is the importance of public opinions and consultation with people . it is impossible to consult with the people of one of the important actions , but as a part of the journey of the prophet of god ( peace be upon him ) , but it is one of the topics of discussion and disagreement among historians , commentators and theologians as the strategy or tactics of these consultations which have made the main issue of this research will be important and practical results for different ages of culture , civilization and governance . the issue of the endeavor is analytical and based on interpretive and historical documents . it seems that the prophet of god ( pbuh ) appears in two realms of political and military . ~~~ each of these realms is based on customary affairs so that there is no doubt that the prophet of god ( peace be upon him ) and consequently , people distinguish between constructive and divine matters which have religious orders about them

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Quran "
  • " Islamic Civilization "
  • " Principles of Consulting."