نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سید هادی حسینی ¹
• رضا خسروبیگی ²
• فاطمه نوروزیان ³

¹ نویسنده مسئول مکاتبات، استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، مرکز پژوهشی علوم جغرافیایی و مطالعات اجتماعی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار.

² دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، دانشگاه حکیم سبزواری .

³ کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده جغرافیا و علوم محیطی، دانشگاه حکیم سبزواری.

چکیده

مساجد یکی از نمودهای مهم جهان بینی اسلامی در قلمرو شهرهای جهان اسلام هستند که همواره تنوعی از کارکردهای مختلف را در شهرها بر عهده داشته‌اند. از میان کارکردهای متنوعی که مساجد همواره نقش آفرینی می‌کرده‌اند، محور اصلی این پژوهش بر بررسی کارکردهای اجتماعی مساجد در جامعه معاصر و به طور خاص، فهم چگونگی ارتباط میان مساجد با پایداری اجتماعی استوار گردیده است. پژوهش با استفاده از روش پیمایشی و پرسشنامه محقق ساخته انجام گردید. جامعه آماری پژوهش شهروندان بالای 20 سال شهر مشهد و نمونه آماری برابر با 400 نفر است. محلات هدف شامل محله کوثر، محله سجاد، محله طلاب، محله قائم و محله میثم است. یافته‌های پژوهش گویای تاثیر مثبت نقش مساجد و کمیت و کیفیت ارتباط شهروندان با آنها در شکل گیری پایداری اجتماعی در محلات منتخب می‌باشد. بررسی‌ها نشان داد که کیفیت عملکرد مساجد و تنوع عملکردی آنها که باعث افزایش رضایتمندی شهروندان از مساجد می‌گردد، در ارتقاء پایداری اجتماعی و شاخص‌های آن همچون تعلق مکانی، مشارکت اجتماعی، سرمایه اجتماعی و احساس امنیت اجتماعی تاثیرگذار بوده است. نتایج گویای وجود همبستگی معنی‌داری و مستقیمی میان تعامل با مسجد و پایداری اجتماعی و شاخص‌های آن می-باشد. یافته‌های توصیفی نیز نشان می‌دهد که با بهبود تعامل افراد با مساجد، کیفیت پایداری اجتماعی آنها نیز ارتقاء یافته است.

کلیدواژه‌ها

• پایداری اجتماعی
• مسجد
• محلات
• مشهد

عنوان مقاله [English]

Analyzing the effect of interaction and satisfaction of neighborhood mosques on the Quality of Citizen's Social sustainability in urban areas (Mashhad)

نویسندگان [English]

• Seyyed Hadi Hosseini ¹
• Reza Khosrobeagi ²
• fatemeh nowrozian ³

¹ Hakim Sabzevari University

² Master of Geography and Urban Planning, Hakim Sabzevari University.

³ Hakim Sabzevari University

چکیده [English]

The mosques are one of the important manifestations of the Islamic worldview in the cities of the Islamic world, which have always had a variety of different functions in cities. Among the various functions that mosques have always had, the main focus of this research is based on the study of social functions of mosques in contemporary society (cities) and in particular, understanding how mosques relate to social sustainability in human settlements. Accordingly, the purpose of this study is to understand the relationship between mosques and social stability in Iranian urban areas. the research was conducted by a survey method and a researcher-made questionnaire. the statistical society is citizens over 20 years old in Mashhad and the sample size is 400. study areas include Kowsar, Sajjad, Tollab, Ghaem and Meysam neighborhoods. findings indicate that the mosques have positive effects on quality of social sustainability in selected neighborhoods. the quality of mosques and their functional diversity, which causes to increase citizens' satisfaction of mosques, has been effective in promoting social sustainability and its indicators such as sense of place, social participation, social capital and sense of social security. according to the findings, citizens who have more presence in mosques to participate in various activities including worship, social and etc., activities, have a higher level of social sustainability than those who have less contact with mosques.

کلیدواژه‌ها [English]

• Social Sustainability
• Mosques
• Neighbourhoods
• Mashhad