نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• آزیتا بلالی اسکویی ¹
• صادق نظری ²

¹ دانشیار دانشکده معماری و شهرسازی

² دانشجوی کارشناسی ارشد معماری اسلامی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران

چکیده

امروزه با توجه به بحث پیرامون هویت در معماری معاصر کشور و نیز الزام ها و ظرفیت های فرهنگ بومی، توجه به دانش (شناخت ها) و بینش (فلسفه وجودی) ارزش های فرهنگ اسلامی در معماری مسکن به منظور حرکت در جهت تبیین الگویی اسلامی ایرانی ضروری به نظر می رسد. به همین دلیل، هدف از پژوهش پیش رو شناخت ارزش های رفتاری و اخلاقی فرهنگ دینی در زمینه سکونت و تدوین راهکارهای موثر طراحی جهت کاربست آن در سیاست های کلی مسکن کشور به منظور پیشرفت و ارتقاء کیفیت مسکن معاصر می باشد. در این راستا، ابتدا برخی از گزاره های ارزشی در طراحی خانه از منابع سنت و شریعت، در مسیر مطالعات اسنادی و کتابخانه ای استخراج و با استناد به قرآن کریم بیان شده؛ سپس برای استنتاج گزاره ها از روش ترکیبی (مرکب از تحلیل محتوای کیفی و استدلال تحلیلی- استنباطی) بهره گرفته و راهکارهای پیشنهادی طراحی ارائه گردیده است.
یافته ها نشان می دهد که ارزش های دینی تاکید بر مهمان پذیری خانه، محرمیت خانه و پرهیز از تجمل و اسراف دارد؛ که برای بها دادن به هریک از این اصول و در وصف آنها، گزاره های ارزشی نظیر "مهمان حبیب خداست"، "خانه حرم امن است" و "اسراف و تبذیر حرام است" مطرح شده است.
اگر چه این ارزش ها به طور عمده در بافت و خانه های سنتی ایران حضور و ظهور داشت، اما امروزه در طراحی بسیاری از خانه های معاصر غایب و مجهول است. بنابراین فرد مسلمان می بایست با بهره گیری از اصول اسلامی و تجسم کالبد آن (مَنِش)، انعکاسی از عمل به این ارزش ها (کُنِش) را برای ارتقاء کیفت زندگی خود فراهم آورد.

کلیدواژه‌ها

• مسکن
• معماری اسلامی
• الگوی اسلامی ایرانی
• مهمان پذیری
• محرمیت
• پرهیز از اسراف

عنوان مقاله [English]

Desirable values of housing design from the perspective of Islamic thought (a step towards explaining the Iranian Islamic model of housing)

نویسندگان [English]

• Azita belali oskui ¹
• sadegh nazari ²

¹

² Master Student Of Islamic Architecture, Architecture And Urbanism Faculty, Tabriz Islamic Art University, Tabriz, Iran,

چکیده [English]

Today, considering the discussion about identity in contemporary architecture and also the requirements and capacities of indigenous culture, attention to knowledge (cognitions) and insight (existential philosophy) values ​​of Islamic culture in housing architecture in order to move towards explaining the Iranian Islamic model. it seems necessary. For this reason, the purpose of this study is to identify the behavioral and moral values ​​of religious culture in the field of housing and to develop effective design strategies for its application in the general housing policies of the country in order to improve and enhance the quality of contemporary housing. In this regard, first, some valuable propositions in the design of the house are extracted from the sources of tradition and Sharia, in the course of documentary and library studies, and are expressed with reference to the Holy Quran; Then, a combined method (consisting of qualitative content analysis and analytical-inferential reasoning) is used to infer the propositions and the proposed design solutions are presented.
Findings show that religious values ​​emphasize home hospitality, home privacy and avoidance of luxury and extravagance; In order to evaluate each of these principles and in describing them, valuable statements such as "the guest is God's beloved", "the house of the sanctuary is safe" and "extravagance is forbidden" have been proposed.
Although these values ​​were mainly present in the texture and traditional houses of Iran, but today they are absent and unknown in the design of many contemporary houses. Therefore, a Muslim should use Islamic principles and embody its body (manesh) to provide a reflection of the practice of these values ​​(kunesh) to improve the quality of life.

کلیدواژه‌ها [English]

• Housing
• Islamic architecture
• Iranian Islamic model
• hospitality
• privacy
• avoiding extravagance